باز هم با شما در باره فرمایش مولا در خطبه 132 پیرامون عظمت قرآن
«کتاب الله ........ و ینطق بعضه ببعض و یشهد بعضه ببعض»کتاب خدا ........ و بعضش به کمک بعضی سخن می گوید و بعض آن شاهد بر بعضی است.
«اللهُ نزّل احسن الحدیث کتاباً متشابهاً مثانی تقشعرّ منه جلود الّذین یخشون ربّهم ثمّ تلینُ جلودهم و قلوبهم الی ذکر الله ...» (زمر 23)
خدا بهترین حدیث را نازل کرد کتابی که آیاتش شبیه به یکدیگر، جفت جفتند (هر آیه ای از قرآن جفت و نظیری دارد) از این سخن پوستهای کسانی که از پروردگارشان می ترسند به لرزه می آید سپس پوستهای آنها و دلهایشان به ذکر خدا نرم می شود.
شرح سخن شریف:
بعض قرآن به بعضی سخن می گوید خدای بزرگ فرمود این قرآن جفت جفت هاست. هر آیه ای جفت و نظیری دارد. مثلاً در سوره ی «الحمد» می فرماید: «مالک یوم الدین». در سوره انفطار (18 و 19) «یوم الدّین» را شرح می دهد: «ما ادریک ما یوم الدّین * یوم لا تملک نفسٌ لنفسٍ شیئاً و الامر یومئذٍ للهِ» و چه چیز تو را آگاه کرد که یوم الدّین چیست؟ روزی که نفسی برای نفسی چیزی مالک نیست و همه ی اَمر در آن روز مال خداست. تنها فرمان خدا خاکم است.
حال اگر کسی بگوید آیا خود این آیه (23 زمر) جفتی دارد در پاسخ عرض می کنیم: «الله نزّل احسن الحدیث» متشابه آن از جمله این آیه شریفه است: «یا ایّها النّاس قد جاءکم برهانٌ من ربّکم و انزلنا الیکم نوراً مبیناً» (نساء 174) ای مردم به تحقیق شما را برهانی (دلیل روشن و محکمی) از پروردگارتان آمده و به سوی شما نازل کردیم نور آشکارگری. قرآن چرا «احسن الحدیث» است؟ چون نور مبین، هیچ ظلمت و تاریکی و ابهامی را برای اهلش باقی نمی گذارد.
و برای متشابه دیگر آیت مفسّری آنجا که گوید: «افلا یتدبّرون القران و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً» (نساء 82) پس چرا در قرآن تدبّر نمی کنند و اگر از نزد غیر خدا بود در آن اختلاف زیادی می یافتند.
این آیات قرآن مانند دو خطّ موازی و هم سنگ با یکدیگرند، دو خط متقاطع نیستند که یکدیگر را ببُرند و یا نقض کنند. ولی اگر از غیر خدا بود نه اختلاف کم بلکه اختلاف زیاد در آن بود در حالیکه در این قرآن هیچ اختلافی نیست.
در زمینه تأثیر گذاری قرآن : «تقشعرّ منه جلود ....» آیا مشابه دارد؟ آری!
«لو انزلنا هذا القران علی جبلٍ لرأیته خاشعاً متصدّعاً من خشیة الله ...» (حشر 21)
اگر این قرآن را بر کوهی نازل می کردیم هر آینه می دیدی آن را خاشع و پاره پاره از ترس خدا.
چه کسانی از پروردگار خشیة دارند؟ «...انّما یخشی الله من عباده العلماء ...» (فاطر 28) تنها از بین بندگان خدا علماء از خدا خشیت دارند.
عالمان کیانند؟ «... و ما یعقلها الاّ العالمون» (عنکبوت 43) امثال قرآن را تنها عالمان درک می کنند. عالم یعنی آن کسی که امثال (ضرب المثلها) قرآن را درک کند و این بحث رشته ی درازی دارد و بسی ریشه دار است.
علم چیست؟ محصول آگاهی به امثال قرآن با بیان موجز. براستی امثال قرآن چند تاست؟ آیا این امثال در حوزه ی تقسیم وارد می شوند؟ نشانه ی دانشمندان چیست؟
سیر بحث بی نهایت ... «و ما اوتیتم من العلم الاّ قلیلاً»
بعض قرآن به بعضی سخن می گوید خدای بزرگ فرمود این قرآن جفت جفت هاست. هر آیه ای جفت و نظیری دارد. مثلاً در سوره ی «الحمد» می فرماید: «مالک یوم الدین». در سوره انفطار (18 و 19) «یوم الدّین» را شرح می دهد: «ما ادریک ما یوم الدّین * یوم لا تملک نفسٌ لنفسٍ شیئاً و الامر یومئذٍ للهِ» و چه چیز تو را آگاه کرد که یوم الدّین چیست؟ روزی که نفسی برای نفسی چیزی مالک نیست و همه ی اَمر در آن روز مال خداست. تنها فرمان خدا خاکم است.
حال اگر کسی بگوید آیا خود این آیه (23 زمر) جفتی دارد در پاسخ عرض می کنیم: «الله نزّل احسن الحدیث» متشابه آن از جمله این آیه شریفه است: «یا ایّها النّاس قد جاءکم برهانٌ من ربّکم و انزلنا الیکم نوراً مبیناً» (نساء 174) ای مردم به تحقیق شما را برهانی (دلیل روشن و محکمی) از پروردگارتان آمده و به سوی شما نازل کردیم نور آشکارگری. قرآن چرا «احسن الحدیث» است؟ چون نور مبین، هیچ ظلمت و تاریکی و ابهامی را برای اهلش باقی نمی گذارد.
و برای متشابه دیگر آیت مفسّری آنجا که گوید: «افلا یتدبّرون القران و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً» (نساء 82) پس چرا در قرآن تدبّر نمی کنند و اگر از نزد غیر خدا بود در آن اختلاف زیادی می یافتند.
این آیات قرآن مانند دو خطّ موازی و هم سنگ با یکدیگرند، دو خط متقاطع نیستند که یکدیگر را ببُرند و یا نقض کنند. ولی اگر از غیر خدا بود نه اختلاف کم بلکه اختلاف زیاد در آن بود در حالیکه در این قرآن هیچ اختلافی نیست.
در زمینه تأثیر گذاری قرآن : «تقشعرّ منه جلود ....» آیا مشابه دارد؟ آری!
«لو انزلنا هذا القران علی جبلٍ لرأیته خاشعاً متصدّعاً من خشیة الله ...» (حشر 21)
اگر این قرآن را بر کوهی نازل می کردیم هر آینه می دیدی آن را خاشع و پاره پاره از ترس خدا.
چه کسانی از پروردگار خشیة دارند؟ «...انّما یخشی الله من عباده العلماء ...» (فاطر 28) تنها از بین بندگان خدا علماء از خدا خشیت دارند.
عالمان کیانند؟ «... و ما یعقلها الاّ العالمون» (عنکبوت 43) امثال قرآن را تنها عالمان درک می کنند. عالم یعنی آن کسی که امثال (ضرب المثلها) قرآن را درک کند و این بحث رشته ی درازی دارد و بسی ریشه دار است.
علم چیست؟ محصول آگاهی به امثال قرآن با بیان موجز. براستی امثال قرآن چند تاست؟ آیا این امثال در حوزه ی تقسیم وارد می شوند؟ نشانه ی دانشمندان چیست؟
سیر بحث بی نهایت ... «و ما اوتیتم من العلم الاّ قلیلاً»